Blog
Ustawa o systemie monitorowania przewozu i obrotu towarami w obecnym kształcie ,w pewnym stopniu dotyczy kategorii towarów określanych mianem odpadów. Przepisy SENT w większości przypadków , opisują towary w stosunku do których stosuje się nadzór przy użyciu pierwszych czterech cyfr Nomenklatury Scalonej (Combined Nomenclature).
Przypomnieć należy że system identyfikacji towarów CN został stworzony do klasyfikacji towarów na potrzeby obrotu towarowego z zagranicą . System ten został przyjęty przez Radę Unii Europejskiej na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2658/87 wprowadzającego Wspólną Taryfę Celną w roku 1987 r. Kody CN bazują na Systemie Zharmonizowanym (ang. Harmonized System, HS), który obowiązuje w ponad 200 państwach na świecie. Kod HS składa się z sześciu cyfr, podczas gdy kod CN jest ośmiocyfrowy. Rozwinięciem tego systemu jest System TARIC który uszczegóławia kod poszczególnych towarów dodatkowo o kolejne dwie cyfry.
- pierwsze dwie cyfry oznaczają jedną z 21 sekcji;
- kolejne dwie cyfry odnoszą się do działu w danej sekcji;
- cyfra piąta i szósta oznacza podpozycję danej kategorii produktów – to ostatnie cyfry HS;
- przedostatnia para jako podpozycja CN dalej identyfikuje dany typ towaru;
- dziewiąta i dziesiąta cyfra odnosi się do statystycznych podpodziałów i środków ochronnych na obszarze celnym UE. Czasem występuje jedenasta cyfra.
Jak widać zastosowanie tylko czterech pierwszych cyfr dla oznaczenia towarów monitorowanych powoduje iż obowiązkami monitorowania objęte są duże grupy towary z poziomu całych działów Taryfy .
Dla przykładu wskazany kod 2710 – dotyczy działu dla towarów takich jak: Oleje z ropy naftowej , oleje otrzymywanych z minerałów bitumicznych które zawierają 70 % masy lub więcej olej z ropy naftowej lub oleje otrzymywanych z minerałów a także oleje odpadowe.
W ten sposób procedury monitorowania dotyczą kilkudziesięciu typów produktów naftowych opisanych kodem 2710.
Wspomniany powyżej dział mieści w sobie kategorię produktów które opisane są jednoznacznie w Taryfie Celnej jako oleje odpadowe . Zgodnie z notami wyjaśniającymi do działu 2710 , w pozycji 2710 91 00 00 klasyfikowane są oleje odpadowe.
Są to oleje odpadowej ropy naftowej nienadające się do użytku jako produkty podstawowe. Produktami takimi są na przykład zużyte oleje smarowe, zużyte oleje hydrauliczne i zużyte oleje transformatorowe, oleje odpadowe ze sprzętu elektrycznego, takiego jak wymienniki ciepła, transformatory lub aparatura łączeniowa. Są nimi także oleje szlamowe ze zbiorników zasobnikowych olejów ropy naftowej, zawierające głównie takie oleje oraz wysoką zawartość dodatków (np. chemikaliów) używanych przy wyrobie produktów podstawowych.
Jest to jedyny przypadek w której w ustawie SENT i przepisach wykonawczych odpady wymienione z nazwy , poddawane są procedurom kontrolnym.
Nie oznacza to że tylko w tym jednym przypadku przewóz tzw. odpadów może być monitorowany.
Towary wrażliwe ,wskazane w ustawie – klasyfikowane kodami CN , które nie określają iż mamy do czynienia z odpadami , mogą w określonych sytuacjach jednocześnie posiadać cechy produktu odpadowego .
Obszar gospodarowania odpadami jest opisany w ustawie o odpadach z dnia z dnia 27 IV 2011. Pojęcie odpadu zostało uregulowane w ustawie w art. 3 ust. 1. Zgodnie z nim ,,odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia jest obowiązany”.
Uznanie, że dany przedmiot należy do jednej z kategorii określonych w powyższym załączniku nie przesądza jednak, że mamy do czynienia z odpadem. Konieczne jest jeszcze wystąpienie drugiego elementu definicji, tj. stwierdzenie, że posiadacz przedmiotu pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do jego pozbycia się jest zobowiązany. Termin „pozbycie się” należy rozpatrywać jako przesłankę do uznania za odpad w sytuacji gdy wyzbycie związane ze zmianą użytkowania wskazanego przedmiotu, czyli użytkowanie w inny sposób aniżeli nakazuje to przeznaczenie danego przedmiotu. Co z kolei należy rozumieć przez zmianę sposobu użytkowania i kiedy można uznać, że zmiana taka ma charakter zasadniczy? W doktrynie wskazuje się, że zmiana sposobu użytkowania oznacza ,,użytkowanie w sposób odmienny, niż zwykle jest to dla danego przedmiotu przewidywane i stosowane” Zmiana sposobu użytkowania dotyczy nie tylko sytuacji, w której sam wytwórca wykorzystuje przedmiot w sposób odmienny od przyjętego, lecz także przypadek, w którym przekazuje przedmiot innej osobie (kolejnemu posiadaczowi), a ta użytkuje go w odmienny niż dotychczas przewidziano sposób .
Zmiana charakteru produktu na odpadowy nie oznacza bowiem automatycznej zmiany pozycji taryfy w klasyfikacji CN. Tak jak opisano powyżej ,tylko w przypadku olejów odpadowych określonych w pozycji 2710 mamy do czynienia z pozycją taryfy odnoszącą się bezpośrednio do odpadowego charakteru produktów. Jednakże w sytuacji gdy produkt określony w liście towarów kontrolowanych stracił swoje walory użytkowe i jest przekazywany odbiorcy do użycia w inny sposób od przewidzianego dla pełnowartościowego wyrobu np. w celu recyklingu, to towar taki nabiera cech odpadu . W efekcie jako produkt opisany w ustawie SENT, musi on zostać zgłoszony do rejestru a w elektronicznym zgłoszeniu winien dodatkowo zostać wskazany kod odpadu przypisany towarowi w załączniku do ustawy o odpadach .
W celu uszczelnienia systemu postępowania z odpadami a także nadużyciom w zakresie podatku VAT, związanych z obrotem odpadami, Krajowa Administracja Skarbowa wraz z Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska przygotowali projekt zmiany przepisów wykonawczych do ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Przedmiotem nowelizacji będzie zobowiązanie przedsiębiorstw, trudniących się transgranicznym obrotem odpadami, do rejestrowania każdego przewozu odpadów poprzez elektroniczną platformę Ministerstwa Finansów.
W konsekwencji nowelizacji na uczestników przewozu takich towarów tj. na podmiot wysyłający, podmiot odbierający oraz przewoźnika w momencie rozpoczęcia przewozu odpadów nałożony zostanie obowiązek dokonania zgłoszenia przewozu a także jego uzupełnienia , aktualizacji i zakończenia.
Dodatkowo przewoźnik zostanie zobowiązany do zapewnienia do przekazywania danych geolokalizacyjnych, a kierujący do posiadania numeru referencyjnego oraz uruchomienia lokalizatora tak jak ma to miejsce w przypadku towarów podlegających obecnie monitorowaniu .Na konferencji prasowej w dniu 18 listopada szefowa KAS Magdalena Rzeczkowska, wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba oraz p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Michał Mistrzak zapowiedzieli że od 01 lutego 2022 r. wszystkie importowane do Polski odpady będą objęte systemem SENT.
Należy przypuszczać że zgodnie z zapowiedzią lista kontrolowanych towarów zostanie poszerzona o produkty odpadowe wskazane w przepisach dotyczących transgranicznego przemieszczania towarów. Przy czym obecnie do oznaczania przewozu odpadów w zgłoszeniach SENT stosuje się kody opublikowane w rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie katalogu odpadów, która umożliwia szybko ustalić właściwy kod oraz rodzaj odpadów na potrzeby ewidencji odpadów Niestety nie opublikowano projektów przepisów lub treści nowelizacji . Informacje płynące z zapowiedzi obu ministerstw wskazują jednak że nadzorem objęty zostanie wyłącznie międzynarodowy obrót odpadami. Nie zmienia to jednak faktu iż poszerzenie obszaru monitorowania o szeroką grupę towarów odpadowych będzie wyzwaniem zarówno dla przedsiębiorców jak i organów kontrolnych.
W tym zakresie zapraszamy do Państwa do współpracy !!!
